Afgelopen donderdag 11 juli vond de laatste raadsvergadering voor het zomerreces plaats. Jacco Evink nam namens ABO het woord over het meerjarenperspectief, of terwijl de toekomstige financiële cijfers (begroting). Het zijn zorgwekkende cijfers want Oldebroek heeft miljoenen tekort.
We schrijven juli 2019, het jaar is weer op de helft. We maken de balans op en praten over de toekomst! Onze leeuwinnen zullen ook de balans weer opmaken naar een fantastische en intensieve periode. Met een resultaat waar ze trots op mogen zijn, maar waar ook de teleurstelling zal meespelen. Nét niet wereldkampioen maar toch ook 2e geworden van de wereld!
In de sport, zoals bijvoorbeeld bij voetbal, wordt vlak voor de zomerreces gesproken over nieuwe strategieën, wordt onderhandeld over aanwinsten of over het afscheid nemen van een talent om deze een mooie toekomst te gunnen. ABO had de laatste raadsvergadering ook liever gesproken over ambities en dromen die we willen verwezenlijken. Maar helaas moeten we aan de rem trekken en minder leuke keuzes maken. Ook dat hoort bij topsport en besturen, maar leuk is anders! We merken het ook als we in gesprek zijn met supporters en fans, ofwel onze inwoners en ondernemers uit de gemeente. Is Oldebroek failliet..? Moet er afscheid genomen worden van een fanclub..? Worden de ticketprijzen verhoogd..? Gelukkig gaan we niet failliet, maar we snappen het gevoel wel! Want we willen allemaal succesvol zijn. We sluiten een intensieve periode af, waaraan regelmatig extra speeltijd werd toegekend om alle financiële cijfers te verduidelijken. Er spelen tekort! Want daar praten we eigenlijk alleen maar over. Zorgen…, of we in de hoogste divisie mogen blijven spelen of onder toezicht komen.
Voorstel Financieel meerjarenperspectief 2020-2023
Afgelopen donderdag sprak de raad zich uit over het financieel meerjarenperspectief 2020-2023. Nou ja, dus eigenlijk over de tekorten. En dan is het heel simpel. Bij een niet sluitende begroting moet je zorgen voor besparingen, of voor extra inkomsten, of voor een combinatie daarvan.
ABO wil het college en de ambtelijke organisatie op de eerste plaats bedanken.
De organisatie, de uitgaven en de budgetten zijn wat ABO betreft goed onder de loep genomen. En we realiseren ons heel goed dat het geen gemakkelijke opgave was en het ook veel inspanning van iedereen gevraagd heeft.
Met het voorstel hoopt het college een financieel akkoord van de provincie Gelderland te krijgen, want dat willen we uiteraard als ABO ook!
Maar wat vindt ABO nu eigenlijk van het voorstel? De ABO kon niet akkoord gaan met het volledige voorstel van het college. Daarom zijn wij mede-indiener en medebedenker van een amendement om veranderingen aan te brengen die écht noodzakelijk zijn en ook haalbaar zijn.
Verhoging toeristenbelasting
Een gemeente heeft beperkte mogelijkheden om extra inkomsten te generen. ABO heeft duidelijk aangegeven dat extra inkomsten niet alleen via de OZB-belasting binnen geharkt mogen worden. Daarom heeft ABO vanaf de start aangegeven dat naast de OZB-belasting ook de toeristenbelasting verhoogd moet worden. In dit geval een verhoging van € 1,13 naar € 1,50. Hiermee blijft de gemeente Oldebroek nog steeds een interessante gemeente om te recreëren en blijft het qua tariefhoogte op het niveau van de buurgemeenten in de Noord-Veluwe. We hebben vernomen dat ook onze buurgemeenten een verhoging naar 1,50 euro overwegen. Met de verhoging van de toeristenbelasting komt er jaarlijks structureel ongeveer € 170.000 extra inkomsten binnen.
Daarbij vinden we het wenselijk dat een deel van die extra inkomsten ten goede komt aan de sector, met als richtlijn 30% en er een plan en visie met de toeristische sector worden opgesteld.
Grote tekorten Sociaal Domein
ABO voelt zich in een hoek gedrukt. De aanzienlijke tekorten ontstaan namelijk grotendeels in het sociaal domein. En worden vooral veroorzaakt door de hogere uitgaven in jeugdzorg. In de hoek gedrukt, omdat de gemeente Oldebroek ontzettend wordt benadeeld door de verdeelsleutel van het rijk. Er zijn gemeenten die overschotten hebben en er zijn gemeenten met grote tekorten. Helaas behoort Oldebroek tot de laatste groep. En dat voelt erg oneerlijk. Maar er over praten biedt vooralsnog geen oplossing en we moeten zelf tot oplossingen komen.
Oldebroek zet volop in op preventie, dat doen we inmiddels al een aantal jaren. We waren dan ook opgelucht te horen dat er sprake is van een afvlakking in de groei van jeugdzorg. En we hopen en verwachten dat dit zich positief blijft ontwikkelen. We vragen het college dan ook om hier maximale inspanning aan te blijven geven. Door de jarenlange inzet in preventie moeten nu ook daadwerkelijke verbeteringen ontstaan, in minder vraag naar jeugdzorg en daarmee ook minder kosten. Uiteraard blijft een goede zorg van belang, laten we daar ook duidelijk in blijven.
Gelet op de afvlakking en alle preventieve maatregelen vind ABO dat de stijgende jeugdkosten in de meerjaren begroting lager ingeschat moeten worden. In het voorstel wordt uitgegaan van respectievelijk €200.000, €150,000 en €100.000. Wat ABO betreft zou dit in zijn geheel niet nodig hoeven te zijn en staat het daarmee onnodig in de begroting. Je kunt je natuurlijk voor alles in dekken, maar ABO vind een taakstellend budget op zijn plaats en daarom gaat het voorgestelde budget ten behoeve van de stijgende jeugdzorguitgaven ons een stap te ver en was ons voorstel om €100.000 structureel minder in te schatten. We zullen dit goed blijven monitoren.
Wat betekent het gewijzigde voorstel voor u?
Door de verhoging van de toerismebelasting en verlaging van de verwachte jeugdkosten krijgen onze inwoners meer lucht en hoeft de OZB-belasting géén 10% verhoogd te worden, maar kunnen we het beperken tot 5%. Daarmee behoort de gemeente Oldebroek nog steeds tot het Gelderse gemiddelde en blijven we een aantrekkelijke gemeente om te komen recreëren.
Alsnog hoop op toekomstige ambities
Met ons voorstel verwachten en hopen we dat er ook wat extra ruimte gaat ontstaan in de begroting, waardoor het mogelijk is om meerdere ambities te verwezenlijken. Er komt nog genoeg op ons af de komende jaren, zoals de grote ambities op duurzaamheid en de omgevingswet. ABO pleit nog steeds voor gerichte eenmalige investeringen die vervolgens structurele besparingen kunnen opleveren. We kunnen het geld immers maar 1 keer uitgeven. Denk daarbij aan het versneld ombouwen naar LED-verlichting.
Recent hebben we hier een uitgebreide analyse van de verenigingen op het gebied van sport en cultuur ontvangen. Helaas hebben we geconstateerd dat de verenigingen aangeven dat ze het zwaar hebben en zij hebben een nadrukkelijk verzoek gedaan voor een extra bijdrage. Wat ABO betreft hopen we dat ook hier, alsnog ruimte voor gevonden kan worden.
Al met al bevat ons voorstel een evenwichtig pakket van bezuinigingen, taakstellingen en een beperkte lastenverzwaring, die gegeven de dreigende tekorten, onafwendbaar is. Besturen is verantwoordelijkheid nemen en dat betekent dat je niet meer kunt uitgeven wat je als gemeente binnenkrijgt. Wat voor een huisgezin geldt, geldt ook de gemeente.
De begroting zal nu verder uitgewerkt worden, zodat deze goedgekeurd kan worden door de provincie. ABO heeft hier vertrouwen in en heeft het college benadrukt dat ze zich hier maximaal voor in moeten spannen. Heeft u vragen naar aanleiding van de Raadsvergadering of deze terugkoppeling? Laat het ons weten, wij lichten het u graag toe!
Fractie ABO
André Boer, Jacco Evink, Ron van Pieterson en Ton Heddema